De meeste honden weten instinctief hoe ze moeten zwemmen, zelfs als ze niet van zwemmen houden, maar in tegenstelling tot wij mensen begrijpen ze niet dat koud water niet altijd goed voor ze is. Het kan moeilijk zijn om te beoordelen of het water te koud is, omdat honden niet op dezelfde manier door temperatuur worden beïnvloed als wij.
Seizoenen
Tijdens de warmere maanden van de lente en zomer is koud water eigenlijk een voordeel voor honden. Het biedt een manier om koel te blijven en tegelijkertijd kan de hond erin spelen om zijn energie kwijt te raken. Naarmate de temperatuur daalt, kan kouder water een gevaar voor de gezondheid van je hond worden.
Er zijn nog andere factoren waar je rekening mee moet houden, maar over het algemeen is het water tegen het einde van de herfst en tijdens de winter voor de meeste honden te koud om (lang) in te zwemmen.
Honden begrijpen niet dat het water ervoor zorgt dat ze het koud krijgen. Onderkoeling en bevriezing kunnen binnen 10 minuten optreden als de temperatuur van het water lager is dan -5 °C. de algemene vuistregel is dat als het te koud voor jezelf is, het waarschijnlijk ook te koud is voor je hond.
Puppy’s en oudere honden kunnen de effecten van onderkoeling voelen wanneer de watertemperatuur rond de 0 °C is. Het is beter om je hond tijdens de winter niet langer dan 10 minuten te laten zwemmen om de veiligheid van je hond te garanderen.
Dit hangt uiteraard sterk af van het weer en het type water, in Nederland komen strenge winters natuurlijk niet zo vaak voor, waardoor honden met een ondervacht ook in de winter vaak zonder problemen kunnen zwemmen.
Sneeuw en koud water
In landen waar jaarlijkse sneeuwval vaak voorkomt, zijn honden vaak beter gewend aan koudere temperaturen. Er zijn dan echter nog steeds dingen waar je op moet letten om de gezondheid van je hond te garanderen.
Als je op sneeuw loopt bijvoorbeeld, kan je hond het risico lopen op bevriezing van zijn tenen. Dit komt omdat sneeuw aan het haar tussen de tenen kan kleven en ijsballen kan vormen. Dit kan plaatselijke gevoelloosheid van de tenen veroorzaken en creëert de perfecte omstandigheden voor bevriezing.
Sneeuw betekent ook ijs. Gebroken en dun ijs is vaak moeilijk te herkennen en je hond kan gemakkelijk zijn voetzolen beschadigen door op gebroken of gebarsten ijs te lopen. Je hond loopt ook het risico door dunne ijslagen te vallen. Water onder een ijslaag heeft een temperatuur lager dan 0 °C en dit kan zowel shock als onderkoeling veroorzaken. Laat je hond daarom nooit op het ijs lopen.
Welke rassen kunnen beter tegen koud water?
Er zijn hondenrassen die veel beter tegen kou en koud water kunnen dan andere hondenrassen. Honden die zijn gefokt voor waterwerk bijvoorbeeld, kunnen over het algemeen beter met koud water omgaan. Ook kunnen honden met dikke dubbele vachten koudere temperaturen weerstaan. Deze rassen zijn onder meer:
- Portugese Waterhond
- Spaanse waterspaniël
- Poedel
- Amerikaanse en Ierse waterspaniëls
- Retrievers
- Pyrenese herder
- Huskies en Malamutes
Met een dikkere, dubbele vacht kan je hond warmere lucht tussen de lagen van zijn vacht vasthouden. Sommige rassen hebben ook een dikkere vetlaag, wat helpt om een stabiele lichaamstemperatuur te behouden.
Kleine hondenrassen mogen niet in koud water zwemmen. Hun kleinere lichamen zijn minder efficiënt in het handhaven van een regelmatige lichaamstemperatuur en ze hebben de neiging sneller af te koelen dan grotere honden.
Honden met een dun laagje lichaamsvet, zoals windhonden en whippets, moeten ook uit de buurt blijven van koud water. Door hun verminderde lichaamsvet en korte vacht, hebben ze geen isolatielaagje om warm te blijven. Ze verliezen ook veel sneller lichaamswarmte dan gedrongen of langharige rassen.
Hypothermie of onderkoeling door water
Een hond raakt onderkoeld wanneer de lichaamstemperatuur onder een veilig bereik daalt. Voor honden is een normale lichaamstemperatuur 38-39 °C. Zodra dit onder de 38 °C zakt, loopt een hond het risico op onderkoeling.
Als de temperatuur van he hond tot 37 °C of lager daalt, is het belangrijk om de hond naar een dierenarts te brengen. Ondertussen kun je de hond helpen opwarmen door hem in een deken te wikkelen, een afgedekte warmwaterkruik eronder te plaatsen en hem dicht bij je te houden om lichaamswarmte te delen. Controleer de temperatuur van de hond elke 10 minuten om er zeker van te zijn dat de hond weer langzaam opwarmt.
Tekenen van onderkoeling zijn onder meer:
- Ernstige of intense rillingen
- Lethargie/slaperigheid
- Stijve spieren
- Verminderde coördinatie / beweging
- Bleek of grijs tandvlees en huid
- Langzame ademhaling
- Gebolde rug
Indien onbehandeld, kan onderkoeling fataal zijn, dus het is van vitaal belang dat je de hond zo snel mogelijk naar een warme plek brengt, en bij een ernstige onderkoeling zo snel mogelijk medische hulp inroept.
Frostbite of bevriezing
Dit is een aandoening die vaak wordt gezien bij bergbeklimmers of ontdekkingsreizigers op poolexpedities. De ledematen lopen het grootste risico op bevriezing vanwege de verminderde bloedsomloop. Dit omvat de tenen, oren en staart. Als niet snel naar behandeling wordt gezocht, zal de huid en het weefsel van het getroffen gebied door bevriezing afsterven.
De huid begint kleur te verliezen en ziet er bleek of zelfs grijs uit. Het wordt dan langzaam zwart als de cellen beginnen af te sterven. In dit geval is amputatie de enige beschikbare behandeling. Als je vermoedt dat de tenen van je hond bevroren raken, zijn er een paar dingen die je kunt doen om verdere schade te voorkomen.
• Gebruik warme handdoeken om het gebied te verwarmen.
• Houd je hond dicht bij je lichaam of wikkel hem in een laag van je kleding.
• Als je toegang hebt tot een voertuig, zet dan de verwarming aan om te proberen de lichaamstemperatuur van je hond te verhogen.
Zwemlessen
Het lijkt misschien een beetje ‘raar’ om je hond mee te nemen naar zwemlessen, maar in een gevaarlijke situatie kan het het leven van je hond redden. Sommige honden zijn van nature goed in zwemmen, en hebben geen aanmoediging of sturing nodig.
Er zijn echter ook honden die nog onzeker zijn in het water, of niet goef weten hoe ze effectief kunnen zwemmen. Zwemlessen kunnen het vertrouwen van de hond in het water opbouwen, en de hond leren hoe hij zijn lichaam het meest effectief kan gebruiken.
In een situatie waarin je denkt dat je hond in moeilijkheden dreigt te komen door de koude temperatuur, kun je je hond snel uit het water halen als hij een sterke en zelfverzekerde zwemmer is. Zoek naar de dichtstbijzijnde zwemgelegenheid voor honden of hydrotherapiecentra. Je dierenarts heeft mogelijk toegang tot deze informatie.
Zwemvesten
Investeren in een reddingsvest is een andere geweldige manier om de risico’s voor je hond te minimaliseren, ongeacht de watertemperatuur. Bepaalde hondenrassen mogen niet zwemmen zonder reddingsvesten. Rassen met tonvormige lichamen, korte poten en een zeer kleine nek zullen meestal niet zelfstandig kunnen zwemmen.
Hun nek is niet lang genoeg om het hoofd boven water te houden en hun korte benen zorgen niet voor voldoende voortstuwing. Een reddingsvest zorgt ervoor dat je hond niet wegzakt in het water. De hondjes zullen veel langzamer bewegen vanwege hun korte pootjes, maar ze lopen geen risico om te verdrinken.
Voor oudere honden, puppy’s of mensen met een lichamelijke handicap geeft een reddingsvest de vrijheid om te zwemmen als ze dat willen. Als het water kouder is, kan het reddingsvest helpen om de lichaamswarmte van de hond vast te houden, maar ze voorkomen niet dat de temperatuur daalt. Ze vertragen het proces door de warme lucht van de hond tussen zijn lichaam en het reddingsvest te houden. Je hond zal nog steeds last hebben van het koude water, aangezien zijn benen, staart en hoofd bloot blijven.
Tips voor zwemmen in koud water
Zelfs tijdens de wintermaanden kun je je hond veilig laten zwemmen door een paar eenvoudige tips te volgen.
- Parkeer niet te ver van de gekozen zwemlocatie. In geval van nood moet je snel bij je auto kunnen komen. Bewaar in je auto een reddings of nooddeken, hiermee kan je je hond als het nodig is weer snel opwarmen. Deze dekens zijn voor weinig te koop op Bol.com, bekijk bijvoorbeeld deze reddingsdeken van Noodpakket.nu.
- Neem voldoende reserve handdoeken mee om je hond af te drogen en een deken om hem in te wikkelen op weg naar huis. Een hondenhanddoek van Nobby is een uitstekende optie. Deze zijn door het design heel handig in gebruik, en nemen veel vocht op.
- Investeer in een thermoskan. Je kunt hem met heet water vullen en een warmwaterkruik in je auto bewaren. Als alternatief kun je je thermoskan vullen met een warme vleesbouillon om je hond na het zwemmen te geven. Beide opties zullen helpen om je hond langzaam op te warmen nadat hij in koud water heeft gelegen.
- Zorg dat je altijd een thermometer in je auto hebt. Als je vermoedt dat je hond aan onderkoeling lijdt, is het belangrijk om elke 10 minuten zijn temperatuur op te nemen. De dierenarts zal je dankbaar zijn voor deze informatie!
- Laat je hond niet langer dan 10 minuten in koud water (beneden 6-7 ° C) zwemmen. Bij lagere temperaturen loopt je hond het risico op onderkoeling en bevriezing.
- Zorg ervoor dat de vacht van je hond bijna droog is voordat je naar huis gaat. Ook al zal de temperatuur van de auto warm zijn, als je hond een koude, natte vacht tegen zijn huid heeft, zal hij niet in staat zijn om een hogere lichaamstemperatuur te regelen.
- Als je je hond op een boot meeneemt of op een plek waar hij niet gemakkelijk uit het water kan, kies er dan voor om hem een zwemvest om te doen. De zwemvesten van Ezydog worden door veel hondeneigenaren met veel tevredenheid gebruikt.
- Heb je een jachthond, of zwemt je hond om een andere reden veel in koud water? Bij Decathlon zijn speciale ‘wetsuits’ van Neopreen voor honden te koop. Dit neopreen vest kan je hond helpen warm te blijven op koude dagen.
Het belangrijkste is de veiligheid van je hond. Je hond wil misschien niet uit het water komen, laten we eerlijk zijn, zwemmen is leuk! Honden zijn ook niet altijd in staat om hun koude temperatuur te koppelen aan het water waarin ze zwemmen. Het lijkt misschien oneerlijk om de zwemtijd van je hond tot minder dan 10 minuten te beperken, maar het verkleint de kans dat ze een levensbedreigende of levensveranderende aandoening ontwikkelen.
Als onderkoeling en bevriezing snel wordt opgemerkt, kan het behandeld worden. Als je te laat bent, loopt je hond het risico op amputatie, weefselschade of zelfs de dood. Wees dus altijd voorzichtig als het koud is!
Auteur: Tom Marr
Illustraties: Empath88